Yazıma Britanyalı filozof Bertrand Arthur William Russell’ın bir sözü ile başlamak istiyorum: “Sağlık, hiç kimsenin kesin olarak güvenemeyeceği tek nimettir.” Gerçekten de öyle… Çünkü hepimiz bir can taşıyoruz ve nerede, kimin başına ne geleceği hiç belli olmuyor. Peki acil bir durumda ne yapacağınızı ne kadar biliyorsunuz? Ne kadar hazırsınız? Hiç düşündünüz mü? Kimsenin başına gelsin istemeyiz tabii ki… Ama acil bir durumda ilk yardım bilmek veya bilmemek kadar daha önemli başka bir fark yoktur sanırım.
Siz de hayat kurtarmak istemez misiniz? Peki ilk yardımın tanımı nedir ve nasıl yapılır? Nelere dikkat edilmesi gerekir? Neleri yanlış yapıyoruz? İlk yardım çantasında nelerin bulunması gerekir? Tüm bu soruların cevapları ve daha fazlası için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
İlk Yardım Nedir?
Öncelikle şunu çok net ifade etmek gerekir. İlk yardımla acil yardım kesinlikle aynı şeyler değildir! İlk yardımı kısaca şu şekilde açıklayabiliriz: “Herhangi bir kaza ya da acil bir durumda, sağlık personeli gelene kadar, durumu kontrol etmek ve daha kötüye gitmesini önlemektir.” İlk yardımda kesinlikle ilaç kullanılmaz ve tıbbi müdahalede bulunulmaz. Acil yardımdan ayrıldığı en önemli nokta da burasıdır. İlk yardım uygulamaları sadece mevcut imkanlarla yapılır ve amaç iyileştirmek değil, durumun kötüleşmesini engellemektir.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, yaşanan kazalarda ya da yaralanmalarda meydana gelen ölümlerin %10’u ilk 5 dakika içerisinde, %45’i ise ilk 30 dakika içerisinde gerçekleşmektedir. Durum bu kadar ciddi iken, her vatandaşın bu konuda bilgili olması gerçeği ile yüz yüze kalıyoruz. Peki mecbur kaldığımız bir anda ilk yardım uygulamasını nasıl yapmamız gerekir?
Yapmamız Ve Kaçınmamız Gerekenler Nelerdir?
İlk yardımın olmazsa olmaz, en önemli özelliklerinden birisi, uygulayacak olan kişinin sakin olmasıdır. Çünkü iyi niyetle de olsa, panik halinde yapılacak yanlış bir uygulama, hasta ya da yaralıyı daha da kötü bir duruma düşürebilir. Bununla birlikte, eğer ilk yardım bilinmiyorsa, hasta ya da yaralı kesinlikle hareket ettirilmemeli, hatta mümkünse hiç dokunulmamalıdır. İlk yardım biliyorsanız da amacınızın şunlar olduğunu unutmamalısınız:
- Varsa hayati tehlikenin ortadan kaldırılması,
- Yaşamsal fonksiyonların kontrol edilmesi ve kontrol altında tutulması,
- Hasta ya da yaralının durumunun kötüye gitmesinin önüne geçilmesi,
- Yapılacak tıbbi müdahale sonrasında iyileşme sürecinin hızlandırılması.
İlk yardım uygulaması yapılacağı zaman, bazı temel kontrolleri yerine getirmek zorundayız. Bu uygulama ve kontrolleri ise şu şekilde açıklayabiliriz:
- Koruma : Hasta ya da yaralının bulunduğu yer ve yaralanma şekli gibi durumlar gözden geçirilerek, öncelikle hasta ya da yaralının güvenli bir ortamda kalması sağlanır. Çevre güvenliği gözden geçirilir ve olası tehlike unsurları ortadan kaldırılır.
- Bildirme : Hasta ya da yaralının durumu ile ilgili hızlı bir şekilde bilgi edindikten sonra, en kısa sürede 112 Acil aranmalıdır. Gerekli bilgiler verildikten sonra olay yerinden ayrılmadan, sağlık ekibinin gelmesi beklenmelidir.
- Kurtarma : Hasta ya da yaralının bilinç kontrolü yapılmalı, bilinci açıksa açık tutmaya devam etmeliyiz. Bilinç kapalıysa yaşamsal fonksiyonları sık sık kontrol etmeliyiz ve herhangi bir durumda müdahalede bulunabilmeliyiz. Bilinç açıksa, hasta ya da yaralıyı hareket ettirmeden sakin tutmaya gayret göstermeliyiz.
İlk Yardımın ABC’si
Bu ifade sıklıkla karşınıza çıkmaktadır ve genellikle ne anlama geldiği bilinmemektedir. İlk yardım uygulamalarında ABC ifadesi, yapılması gereken aşamaların İngilizce karşılıklarının baş harfleridir. Bahsedeceğimiz uygulamalara geçmeden önce, kesinlikle bilinç kontrolü yapmanız gerektiğini unutmamalısınız. Bilinç kapalı ise, aşağıda yaşamsal fonksiyonların kontrollerini sakin ama hızlı bir şekilde sağlamalısınız.
- A (Airway) – Hava Yolu : Ağız içi ve boğaz kontrolü yapılarak, solunum yolunun açık olduğundan emin olmalısınız.
- B (Breathing) – Solunum : Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile, hasta ya da yaralının nefes alıp almadığı dikkatli bir şekilde kontrol edilmelidir.
- C (Circulation) – Dolaşım : Dolaşım sistemi kalp ve nabız ile alakalı bir sistemdir. Hasta ya da yaralının nabız kontrolü sık sık yapılmalı, olası bir kalp durmasında kalp masajı yapılmalıdır.
İlk Yardım Çantasında Neler Bulunmalıdır?
Kaza ya da yaralanmaların her zaman ve her yerde meydana gelebileceğini asla unutmamalısınız. Bu sebeple evinizde, iş yerinizde, ofisinizde, arabanızda ve mümkün olan her yerde, ilk yardım çantası bulundurmak çok önemlidir. Peki hayat kurtarabileceğiniz bir ilk yardım çantasında nelerin bulunması gerekmektedir?
- Sargı bezleri ve gazlı bezler,
- Hidrofil pamuk
- Flaster ve bandaj
- Makas, çengelli iğne ve cımbız
- El feneri ve düdük
- Kalem ve not defteri
- Turnike, boyunluk ve atel
- Steril eldiven ve yara bantları
- Açık renk plastik örtü
Konuyla ilgili her türlü soru, görüş ve önerilerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizlerle paylaşabilirsiniz. Bununla birlikte iletişim sayfamızdaki formu doldurarak ya da admin@sporoptik.com e-posta adresinden mail göndererek bizlere ulaşabilirsiniz.
