Türklerin ata sporu olan cirit, tarihte atlı askerlerin at binme ve mızrak kullanma kabiliyetlerini geliştirmek için oynadığı bir savaş sporudur. Günümüzde atlı cirit, at üzerindeki sporcunun ciridini rakibine isabetli bir şekilde atmasını amaçlayan ve kuralları olan bir spordur. Şimdi bu spor dalının sahasından, oynanış ve kurallarından ve puanlama sisteminden kısaca bahsedelim.
Atlı Cirit Sahası
140 metre uzunluğunda, 40 metre genişliğinde ve yumuşak toprak zeminli bir sahada oynanır. Sahanın her iki ucunda belirlenmiş 7 metre genişliğindeki “alay durakları” ve hemen önlerinde de 5 metre genişliğinde olan “yasak alanlar” vardır. Yasak alandan orta çizgiye doğru uzanmış olan 7 metrelik kısımlar ise atış alanı olarak isimlendirilir ve kesik çizgilerle gösterilirler.
Kuralları Ve Oynanışı
Atlı cirit karşılaşmalarında her takımda en az 7 oyuncu bulunmalıdır. Seyirciyi selamlayarak oyun alanına çıkan oyuncular iki grup halinde yerlerini alırlar. İlk hücum hakkı ve saha seçimi için yapılan kura atışı sonrasında takımlar alay duraklarındaki yerlerine geçerler.
Hakemin işaretiyle birlikte ilk hücum hakkına sahip takımdan bir oyuncu, rakip takımın atış sahasına kadar ilerler. Rakip takımda yer alan bir oyuncunun adını söyler, ardından ciridi ona doğru fırlatır ve geri dönüp kendi alanına doğru kaçmaya başlar. Müsabakaya davet edilen oyuncu kendi alay durağından çıkar ve atış sahası içerisinde elindeki ciridi kaçmakta olan rakibine doğru fırlatır. Kendisine cirit atılmış olan takımdan başka bir oyuncu, yerine dönmeye çalışan rakibini takip etmeye başlar ve ciridi ona doğru fırlatır. Oyun bu şekilde karşılıklı olarak devam eder.
Puanlama ve Ceza Sistemi
Atlı cirit sporunda rakibin gövdesine isabet eden ciridin karşılığı 4 puandır. Eğer kaçmakta olan oyuncu atılan ciridi boşa çıkarır ya da havada yakalarsa takımına 3 puan kazandırmış olur. Ancak kendisine atılan ciridi havada yakalayan sporcu kendi alay durağında bulunuyor ise bu hamlenin değeri 1 puandır.
Hiç bir spor branşında bulunmayan “rakibini affetme” davranışı ciridin anlamını farklılaştırmaktadır. Rakibin önünü kesip ona ciritle vurma fırsatını eline geçirmişken rakibini bağışlayan yani vurmayan oyuncu takımına 3 puan kazandırmış olur.
Rakip takımın alay durağına girmek, oyun esnasında attan inmek ve sporcunun ciridini elinden düşürmesi kural ihlalidir ve karşılığı 1 ceza puanıdır. Atlı cirit müsabakaları 40 dakikalık iki devre üzerinden oynanır. Toplam 80 dakikalık süre son bulduğunda puanı en fazla olan takım oyunu kazanmış olur.
Spor ve erdemin bir arada sergilendiği geleneksel sporlarımızdan atlı cirit, ülkemizde Geleneksel Spor Dalları Federasyonu bünyesinde etkinlik ve faaliyetlerine devam etmektedir. Konuyla ilgili her türlü soru, görüş ve önerilerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizlerle paylaşabilirsiniz. Bununla birlikte iletişim sayfamızdaki formu doldurarak ya da admin@sporoptik.com e-posta adresinden mail göndererek bizlere ulaşabilirsiniz.
